Prowadząc sprawy odszkodowawcze często klienci zadają pytania dotyczące różnicy pomiędzy odszkodowaniem i zadośćuczynieniem. Otóż najprościej rzecz ujmując, w razie powstania szkody, charakter odszkodowania zależy od rodzaju naruszonych dóbr. W razie szkody niemajątkowej (krzywdy) przysługuje zadośćuczynienie, zaś w przypadku naruszenia dóbr majątkowych – odszkodowanie. Odszkodowanie ma na celu zrekompensowanie szkody majątkowej, podczas gdy zadośćuczynienie – szkody niemajątkowej.
W tym miejscu należy zdefiniować szkody, a więc szkoda majątkowa to każdy uszczerbek w stanie posiadania, a więc np. uszkodzenie samochodu lub zalanie mieszkania przez sąsiadów z góry, natomiast szkoda niemajątkowa jest to bowiem ból (cierpienie fizyczne) i/lub cierpienie psychiczne, wynikające np. z traumy po wypadku lub ze utraty bliskiej osoby.
W polskim prawie odszkodowawczym przyjmuje się, iż po wypadkach komunikacyjnych, czyli tych gdzie ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) jest obowiązkowe, osobie poszkodowanej w wypadku przysługują określone roszczenia powypadkowe. Jeżeli w danym zdarzeniu, poszkodowany nie był sprawcą, wówczas ubezpieczyciel OC sprawcy w zależności od okoliczności, powinien wypłacić:
– odszkodowanie za zwrot kosztów leczenia, wizyt u lekarzy specjalistów, opieki osób trzecich czy dojazdów do placówek medycznych,
– zadośćuczynienie,
– rentę na zwiększone potrzeby, podyktowane koniecznością zapewnienia osobie poszkodowanej stałej lub czasowej opieki lub związane z dodatkowymi wydatkami na leczenie, takimi jak wizyty i zabiegi w prywatnych placówkach służby zdrowia, czy zabiegi rehabilitacji,
– rentę na zmniejszenie się widoków na przyszłość, której celem jest rekompensata wszelkich negatywnych skutków wypadku komunikacyjnego, takich jak np. utrata pracy, brak możliwości realizowania planów życiowych, uprawiania sportu itp.
– zwrot utraconych dochodów, np jeśli uszkodzony samochód był głównym narzędziem pracy poszkodowanego, będzie mógł zażądać zwrotu pieniędzy, które by zarobił.
Może się zdarzyć, że to samo zdarzenia powoduje szkodę majątkową i niemajątkową. Tak będzie, jeśli na przykład w wypadku samochodowym poszkodowany dozna obrażeń ciała, wskutek których nie może pracować, musi korzystać z pomocy innych osób – a więc szkoda majątkowa, a do tego zostanie oszpecony – szkoda niemajątkowa.